Terapia poznawczo-behawioralna - co to jest i jak działa?

Terapia poznawczo-behawioralna (CBT - Cognitive Behavioral Therapy) to jedna z najszerzej badanych i najskuteczniejszych form psychoterapii. Opiera się na założeniu, że nasze myśli, emocje i zachowania są ze sobą ściśle powiązane.

Podstawy CBT

Trójkąt CBT

W terapii CBT kluczowe jest zrozumienie związku między:

  1. Myślami (kognicje)
  2. Emocjami (uczucia)
  3. Zachowaniami (działania)

Zmiana w jednym obszarze wpływa na pozostałe dwa.

Kluczowe założenia

  • Problemy psychiczne wynikają z nieprzydatnych wzorców myślenia
  • Możemy nauczyć się rozpoznawać i zmieniać te wzorce
  • Koncentrujemy się na “tu i teraz”, a nie tylko na przeszłości
  • Terapeuta i pacjent współpracują jako zespół

Jak przebiega terapia CBT?

Faza diagnostyczna (1-2 sesje)

  • Ocena problemów i objawów
  • Ustalenie celów terapii
  • Psychoedukacja o CBT

Faza aktywnej terapii (8-20 sesji)

  • Identyfikacja automatycznych myśli
  • Testowanie rzeczywistości
  • Nauka nowych umiejętności radzenia sobie
  • Eksperymenty behawioralne

Faza zakończenia

  • Utrwalenie nabytych umiejętności
  • Planowanie profilaktyki nawrotów
  • Stopniowe wydłużanie przerw między sesjami

Techniki stosowane w CBT

1. Dziennik myśli

Zapisywanie sytuacji wywołujących trudne emocje wraz z towarzyszącymi myślami i uczuciami.

2. Kwestionowanie myśli

Sprawdzanie, czy nasze myśli są:

  • Prawdziwe
  • Pomocne
  • Oparte na faktach

3. Ekspozycja stopniowana

Stopniowe wystawianie się na sytuacje, których unikamy z powodu lęku.

4. Eksperyment behawioralny

Testowanie w praktyce naszych przekonań i obaw.

5. Planowanie aktywności

Świadome planowanie przyjemnych i wartościowych działań.

Dla kogo jest CBT?

Terapia CBT jest skuteczna w leczeniu:

  • Depresji
  • Zaburzeń lękowych
  • Zaburzenia obsesyjno-kompulsywnego
  • PTSD
  • Zaburzeń odżywiania
  • Zaburzeń snu
  • Problemów w relacjach

Zalety CBT

Oparta na dowodach

CBT to terapia o potwierdzonej skuteczności w badaniach naukowych.

Strukturalna

Jasna struktura sesji i proces terapii.

Praktyczna

Koncentracja na konkretnych umiejętnościach i technikach.

Krótkookresowa

Zazwyczaj 12-20 sesji przynosi znaczną poprawę.

Uczy samodzielności

Pacjent staje się własnym terapeutą.

Proces zmiany w CBT

  1. Świadomość - rozpoznanie nieprzydatnych wzorców
  2. Zrozumienie - poznanie związków między myślami, emocjami i zachowaniami
  3. Eksperymentowanie - testowanie nowych sposobów myślenia i działania
  4. Integracja - utrwalenie nowych, zdrowszych wzorców

Czy CBT jest dla Ciebie?

CBT może być odpowiednia, jeśli:

  • Chcesz aktywnie uczestniczyć w procesie zmiany
  • Jesteś gotowy/a wykonywać zadania domowe
  • Szukasz konkretnych narzędzi do radzenia sobie z problemami
  • Preferujesz strukturalne podejście do terapii

Moja praktyka CBT

W mojej pracy jako psychoterapeuta integruję najnowsze osiągnięcia CBT z indywidualnym podejściem do każdego pacjenta. Wierzę, że każdy człowiek ma w sobie zasoby potrzebne do zmiany - moją rolą jest pomóc je odkryć i rozwinąć.

Jeśli zastanawiasz się nad terapią CBT, zapraszam do kontaktu. Podczas pierwszej konsultacji omówimy, czy to podejście będzie odpowiednie dla Twoich potrzeb.